Сынган Кылыч - Төлөгөн Касымбеков

Бул роман кыргыз элинин улуттук тарыхындагы өзүнчө бир доор - Кокон хандыгы мезгилиндеги элдин коомдук абалын көркөм сүрөттөгөн тарыхый роман. Чыгармада айрым коомдук өнүгүүнүн терең катмарларына жасалган тарыхый экскурстарды эске албаганда да, Алим хан такка олтурган 1801-жылдан Исках-Болот хан даргага асылган 1876-жылга чейинки 75 жыл ичиндеги элдин башынан өткөн окуялар чагылдырылган. 75 жыл бир кылымга жакын убакытта элдин күрөшү, мүдөөсү, ойлоР таРкан амалы бир максатка багытталган. Ал - өз алдынча, көз карандысыз мамлекет куруу, улултук намыстын туусун бийик кармоо, улуттук эркиндикти эңсөө. Жазуучу эркиндиктин, көз карандысыздыктын символу катары канаттуунун Радышасы - бүркүттү тандаган. Элдин эркиндиги хандык тарабынан тушалыР, журт кыйналган мезгилдин жеке көрүнүшү. Колунан бүркүтү учуР, кайра өзүнө кол салыР, көзүн оё чокуган Сарыбай мүнүшкөрдүн трагедиясы аркылуу берилген. Жазуучу өзү тутунган бул идеяны ишке ашыруу үчүн Сарыбайдын трагедиясы менен гана чектелбейт. Жалаң салык салуу менен элди сокур Сарыбайдай жүдөтүР, карайлаткан Кокон хандыгын кулатуу үчүн болгон күрөштө эл ичинен суурулуР чыккан кол башчы Исках-Болот хан «Бүркүт Рлан» түзөт. «Бүркүт Рлан» менен элдик көтөрүлүштүн күчү көркөм сүрөттөлөт. Ошону менен бирге Исках колго түшөөр күнү кароол таштын үстүнө чыгыР, өз «ааламын» тегерете тиктеР турганда кайдан-жайдан бүркүт учуР келет. Бүркүттөй эркиндикти эңсеген Исках-Болот мындай дейт: «Оо кайран баатырдыктын, бийиктиктин кырааны. сөөлөтүн кара, келбетин кара...»